Faszyzm to zjawisko, które przez całą historię XX wieku wywoływało kontrowersje i poruszało wiele emocji. Był to ruch polityczny, który wywodził się z Włoch w latach 20. XX wieku, ale szybko rozprzestrzenił się na inne kraje. Faszyzm był ideologią radykalną, totalitarną, opierającą się na silnym przywództwie i wrogości wobec demokracji. Faszyzm był także ruchem silnie związany z narodowym mesjanizmem, wierzący w silną rolę państwa i ideę jedności narodu. W swojej historii faszyzm skłaniał się również ku ksenofobii, antysemityzmowi, militarystycznemu nacjonalizmowi, a także do białej supremacji.
Faszyzm jako zjawisko złożone, wymaga rozpatrzenia wielu różnych czynników, w tym filozoficznych korzeni, które przyczyniły się do powstania tego ruchu. Wiele teorii próbuje wyjaśnić te korzenie, ale jedną z nich można znaleźć w filozofii niemieckiej, która była bardzo popularna w Europie w XIX wieku.
Pierwszym niemieckim filozofem, którego myśl wpłynęła na faszyzm był Friedrich Nietzsche. W swoich dziełach Nietzsche mówił o ideałach siły i władzy, które miałyby przeciwstawiać się moralności chrześcijańskiej. Nietzsche był przekonany, że chrześcijaństwo jest religią słabych, a tylko ci, którzy mają siłę, powinni rządzić światem. Ta koncepcja władzy, która opiera się na siłowym przywództwie, stała się jednym z podstawowych elementów faszyzmu.
Innym niemieckim filozofem, który miał wpływ na faszyzm, był Martin Heidegger. Heidegger był zwolennikiem narodowego socjalizmu i krytykował demokrację i liberalizm. W swoich dziełach Heidegger zwracał uwagę na znaczenie przeszłości i dziedzictwa narodowego, co stanowiło ważny element ideologii faszyzmu. Heidegger podkreślał, że naród jest jedyną instytucją, która może uchronić ludzkość przed degradacją i zapewnić rozwój kultury.
Innym niemieckim filozofem, którego myśl wpłynęła na faszyzm był Oswald Spengler. Spengler był autorem pracy „Zmierzch Zachodu”, która była krytyką zachodniej cywilizacji. Spengler uważał, że Zachód osiągnął już swój punkt kulminacyjny i że cywilizacja ta powinna upaść, aby dać miejsce nowym kulturom. Spengler twierdził również, że każdy naród ma swoją unikalną cywilizację i kulturę, które powinny być szanowane i pielęgnowane. Te idee zainspirowały faszyzm, który kładł duży nacisk na wartości narodu i kultury, a także na potrzebę walki z zagrożeniami ze strony innych cywilizacji.
Podobnie jak w przypadku filozofii niemieckiej, faszyzm miał również wpływ na filozofię włoską. Włoscy filozofowie, tacy jak Giovanni Gentile, podkreślali znaczenie silnego przywództwa i roli państwa w kształtowaniu społeczeństwa. Gentile był jednym z najbardziej wpływowych filozofów we Włoszech w okresie międzywojennym i był jednym z głównych twórców ideologii faszyzmu. Jego koncepcja „państwa etycznego” opierała się na idei, że państwo powinno być jednocześnie opiekuńcze i wymagające, dbając o dobro swoich obywateli i kształtując ich charaktery.
Innym włoskim filozofem, którego myśl wpłynęła na faszyzm, był Juliusz Evola. Evola był autorem wielu prac, w których krytykował demokrację i liberalizm, a także postulował władzę silnego przywódcy i ideę narodowego mesjanizmu. Jego filozofia opierała się na idei, że jednostki powinny podporządkować się woli narodu i państwa, a władza powinna być w rękach elit, które są lepsze i bardziej uzdolnione niż zwykli ludzie.
Faszyzm miał również wiele innych korzeni, w tym w nacjonalizmie, marksizmie i anarchizmie. Jednakże, filozoficzne korzenie faszyzmu są jednym z najważniejszych czynników, które przyczyniły się do powstania i rozwoju tego ruchu. Filozofowie niemieccy i włoscy zainspirowali faszyzm ideami silnego przywództwa, roli państwa, znaczenia narodu i kultury oraz potrzeby walki z zagrożeniami zewnętrznymi. Te idee stanowiły podstawę ideologii faszyzmu i wpłynęły na wiele innych ruchów politycznych na całym świecie.
